Başbakan Justin Trudeau ve ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi öğleden sonra yaptıkları telefon görüşmesinde, ABD’nin Kanada’ya uygulayacağı tarifeleri “en az 30 gün” süreyle askıya alacaklarını duyurdu. Bu görüşme, ABD’nin %25’lik Kanada ürünleri tarifenin ve enerji ürünlerine yönelik %10’luk tarifenin Salı günü yürürlüğe gireceği saatlere kısa bir süre kala gerçekleşti.
Sınır Güvenliği Önlemleri ve Yeni Yatırımlar
Trudeau, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Kanada’nın Aralık ayında ilk kez duyurulan 1,3 milyar dolarlık sınır güvenliği planını uygulamaya koyduğunu belirtti. Plan kapsamında:
•Yeni helikopterler, gelişmiş teknoloji ve ek personel ile sınır güçlendirilecek,
•Amerikan ortaklarla koordinasyon artırılarak fentanyl akışını durdurmaya yönelik önlemler geliştirilecek,
•Yaklaşık 10.000 sınır hattı çalışanı görev yapacak.
Ayrıca, Kanada 200 milyon dolar daha yatırım yaparak organize suç ve fentanyl konularında yeni bir istihbarat direktifi çıkaracak, “fentanyl czarı” atayacak, uyuşturucu kartellerini terör örgütleri listesine ekleyecek ve Kanada-ABD ortak darbe kuvveti oluşturacak.
Tarifelerin Askıya Alınması ve İki Ülke Arasındaki İş Birliği
Trudeau, “Önerilen tarifeler, birlikte çalıştığımız sürece en az 30 gün askıya alınacak” açıklamasını yaparken, bu anlaşmanın Trump ve Meksika Başkanı Claudia Sheinbaum’ın daha önce imzaladığı ve Meksika’ya yönelik tarifeleri bir aylığına erteleyen anlaşmayla paralellik taşıdığını vurguladı. Her iki ülke de, ABD sınırları için yaklaşık 10.000 ek personel konuşlandırmayı kabul etti.
Trump da sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Başlangıçta duyurulan tarifeler 30 gün süreyle askıya alınacak. Bu süre zarfında Kanada ile nihai ekonomik anlaşmanın yapılandırılıp yapılandırılamayacağını göreceğiz” dedi. Trump’ın açıklamalarında, “Kanada’nın 51. eyaletimiz olmasını” arzusu da yer aldı; kendisi, “Biz onlara koruma, askeri koruma veriyoruz. Araba, kereste, enerji için onlara ihtiyacımız yok” ifadelerini kullandı.
Politik Tepkiler ve Ekonomik Endişeler
Siyasi arenada, Cumhuriyetçi lider Pierre Poilievre, tarifelerin askıya alınmasını olumlu karşılasa da, Parlamentonun geri çağrılması ve yeni ekonomik ile güvenlik önlemlerinin alınması çağrısını yineledi. “Bu, durup bekleme zamanı değil,” diyen Poilievre, Kanada ekonomisinin güçlendirilmesi ve ABD menşeli ürünlere yönelik misillemelerin asla uygulanmaması gerektiğini savundu.
Öte yandan, ABD tarafında, Trump’ın tarifeleri ABD tüketicilerine yansıyacak ek maliyetler, fiyat artışları ve iş kayıpları gibi endişelere yol açarken; bazı eyalet başkanları, ABD menşeli ürünlerin satışını iptal etmek ve ticari projeleri askıya almak gibi yerel önlemleri devreye soktu. Ontario Başbakanı Doug Ford, “Ticari ilişkimiz belirsiz kaldıkça, potansiyel projelerin donduğunu göreceğiz” diyerek uyarıda bulundu. Benzer şekilde, British Columbia Başbakanı David Eby, ABD’ye karşı tüm misilleme önlemlerini duraklattığını belirtti, ancak bu durum Kanada’nın farklı ticaret ortakları arayışındaki çalışmalarını etkilemeyeceğini sözlerine ekledi.
Ticarette Yeni Dönem ve Gelecek Beklentileri
Bu anlaşma, iki ülke arasında gerginliği bir nebze olsun hafifletmeyi amaçlasa da, ticaret savaşının temel nedenlerinden biri olan fentanyl kaçakçılığı, yasadışı göç ve diğer sınır güvenliği konularının hala masada olduğunu gösteriyor. Trump, tarifeleri bu sorunlara bağlasa da, ABD yetkilileri konuyla ilgili detayları paylaşırken henüz kesin sonuçlara varmış değil.
Ayrıca, Trump’ın ABD bankalarının Kanada pazarına erişim konusundaki yeni şikayetleri, ticaret ilişkilerinin karmaşıklığını gözler önüne seriyor. Küçük ABD bankalarının faaliyet gösterdiği Kanada’da, en büyük beş bankanın yerli olmasının sağladığı finansal bağımsızlık, iki ülke arasındaki ticaret ve bankacılık politikalarını yakından etkiliyor.
Sonuç
Trudeau ve Trump arasındaki bu telefon görüşmesi, Kanada’nın sınır güvenliğini artırma ve ABD ile ticari anlaşmazlıkları hafifletme yönündeki çabalarının somut bir örneğini oluşturuyor. Tarifelerin en az 30 gün süreyle askıya alınması, iki ülke arasındaki ilişkilerde kısa vadeli bir mola sağlasa da, uzun vadede ticaret savaşının temel sorunları ve ekonomik etkileri hâlâ tartışma konusu olacak.
