30 Yıllık Tarihi Hırsızlık Vakası
İskoçya Ulusal Arşivleri’nden 1994’te fark edilen belge kayıpları, beklenmedik bir şekilde Kanada’da ortaya çıktı. 1600’lü yıllara kadar uzanan 2.000’den fazla tarihi mektup, bir tarih profesörünün mirası olarak Trent Üniversitesi’nde saklanıyordu. Peki bu değerli belgeler nasıl İskoçya’dan Kanada’ya ulaştı?
Belgelerin Kayboluşu ve Keşfi
1994: İlk İpuçları
- Londra’daki bir müzayedede 200 İskoç belgesi satışa çıktı.
- Ulusal Arşiv yetkilileri belgelerin kendi koleksiyonlarından çalındığını fark etti.
- Belgelerin üzerindeki referans numaraları silinmiş ve yerine sahteleri eklenmişti.
2012: Kanada’da Şok Keşif
- Trent Üniversitesi’ndeki bir araştırmacı, İskoç kökenli belgeleri fark etti.
- Arşivci Alan Borthwick’in incelemesiyle 3.100 çalıntı belge ortaya çıktı:
- 2.000’i İskoçya Ulusal Arşivleri’nden
- 500’ü Birleşik Krallık’taki diğer kurumlardan
- 100’ünün kökeni bilinmiyor
Hırsızın Kimliği: David Stirling Macmillan
🔍 Profesörün Şüpheli Geçmişi:
- 1949’da İskoçya Ulusal Arşivleri’nde çalıştı.
- 1980’de bir belgeyi çalarken yakalandı ve erişimi iptal edildi.
- 1968’de Kanada’ya göç etti, Trent Üniversitesi’nde 20 yıl tarih dersleri verdi.
- 1987’de öldü, belgeleri üniversiteye miras kaldı.
🕵️ Motif: Posta Tarihine Takıntı
Borthwick’e göre Macmillan’ın asıl ilgisi mektuplardaki posta damgalarıydı:
“Sanırım, ‘Bu posta damgası çok ilginç, keşke koleksiyonumda olsa’ diye düşündü.”
Belgelerin İadesi ve Tarihi Önemi
📜 İçerik:
- Aile yazışmaları, malikane kayıtları, ticari mektuplar
- 1600’lü yıllara uzanan belgeler
- İskoçya’nın denizaşırı ilişkilerine ışık tutuyor
🏛️ 25 Mart 2024’te İskoçya’ya Dönüş:
Alan Borthwick:
“Yeni nesil tarihçilerin kullanımına hazırlar. Bu belgelerin eve dönmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz.”
Sonuç: Tarihin Peşinde Bir Dedektiflik Hikayesi
Bu olay, arşiv güvenliğinin ne kadar kritik olduğunu gösterirken, tarihi belgelerin izini sürmenin de bir dedektiflik çalışması gerektirdiğini kanıtlıyor. Macmillan suçüstü yakalanmasa da, miras bıraktığı belgeler sayesinde tarih kitaplarında farklı bir şekilde anılacak.
“Bazen tarih, kütüphane raflarında değil, bir bavulun içinde saklanır.” ✉️🔍
