Bugünkü yazımızda Kanada’daki yükseköğrenim kurumlarını detaylandırıp, okul tercihinizi yaparken kendinize en uygun kriterlere sahip okulu seçebilmenize yardımcı olmaya çalışacağız.
Kanada’da yükseköğrenim veren kurumlar; özel üniversiteler, devlet üniversiteleri, özel kolejler (private college) ve devlet kolejleri (public college) olarak gruplandırılmaktadır. Bu kurumların hepsinin ortak özelliği lise ve/veya lisans sonrası programlar sunuyor olmalarıdır. Üniversite ve kolejlerin ayırıcı özelliği ise; üniversitelerin akademik, kolejlerin ise sektörel eğitim veriyor olmasıdır.
Üniversiteler:
Tüm dünyada olduğu gibi Kanada’da da üniversiteleri özel ve devlet olarak ayıran temel fark nasıl finanse edildikleridir. Kanada’daki toplam 97 üniversiteden 19’u özel üniversite 78’i devlet üniversitesidir. Kanada’da bir okulun üniversite statüsünü kazanabilmesinin oldukça zor olmasından ve özel üniversitelerin de devlet tarafından kontrol edilmesinden dolayı; özel üniversite ve devlet üniversitesi arasında öğrenciye sunulan akademik imkânlar oldukça benzerdir.
Farklar:
- Eğitim ücretleri her iki statüdeki okul için de 15.000- 45.000 CAD arasında değişse de özel üniversitelerde uluslararası öğrencilerin burs alma imkânı biraz daha yüksektir.
- Özel üniversitelerde sınıf mevcutları devlet üniversitesine göre daha düşüktür.
- Devlet üniversitelerinin neredeyse tamamında kampüs eğitimi sunulurken özel üniversiteler daha çok şehir merkezine kurulu binalarda eğitim vermektedirler. Ancak; akademik eğitim için sunulan fiziki imkânlar (laboratuvar, konferans salonları vs.) her iki statüdeki üniversitede de mevcuttur.
- Özel üniversiteler genellikle öğrencilerine birebir istihdam desteği sunmaktadır ancak çoğu devlet üniversitesinde böyle bir imkân yoktur.
Kolejler:
Kanada’da kolej olarak adlandırılan kurumların Türkiye eğitim sisteminde tam olarak karşılığı olmadığından hangi düzeyde eğitim verildiği, öğrencilerin mezuniyet sonrası durumları kafa karıştırıcı olabiliyor.
Öncelikle, Kanada’daki kolejler sadece 2 yıllık ön lisans programı sunan kurumlar değillerdir. Bu çok bilinen yanlışın tam olarak ne zaman ve neden bu kadar yaygın bir yanlış bilgi haline geldiğine bilmiyoruz ama işin aslı; kolejlerde ön lisans, lisans ve lisans sonrası program seçenekleri bulunmaktadır. Öğrencilerin; amaçları, eğitim durumları ve iş geçmişlerine göre en uygun tercihi yapabilecekleri çok fazla seçenekleri vardır.
Üniversitelerde olduğu gibi kolejlerde de özel ve devlet ayrımı bulunmaktadır. Bu farkın temeli finanse ediliş şekillerine dayansa da öğrencilerin alacakları eğitim ve bu eğitim getirisi olacak yan haklar birbirlerinden oldukça farklıdır.
- Özel kolej programlarının neredeyse tamamı lise sonrası diploma/sertifika programı olarak sunulmaktadır. Devlet kolejlerinde ise ön lisans, lisans, lisans sonrası ve çeşitli diploma/sertifika programları bulunmaktadır.
- Devlet kolejlerinden mezun olduktan sonra Kanada’da çalışma hakkına sahip olabiliyorken özel kolejlerden mezun olduktan sonra böyle bir hakkınız bulunmayacaktır. (*Quebec Eyaleti’ndeki özel kolejler dışında.)
- Devlet kolejlerine giriş koşulları net kurallara ve uluslararası geçerli sınavlara bağlıyken özel kolejlerde kabuller ve kayıt süreci biraz daha esnek olunabilmektedir.
- Özel kolejlerin yıllık eğitim maliyetleri 8.000 – 12.000 CAD arasında değişirken devlet kolejlerinde bu aralık 15.000- 20.000 CAD arasındadır.
- Özel kolejlerin çoğunda yılda 6 kere başlangıç tarihi bulunmaktayken devlet kolejlerinde en fazla 3 başlangıç tarihi bulunmaktadır.
- Devlet kolejlerinin fiziki imkânları neredeyse üniversiteler kadar geniş olabilmekteyken özel kolejler genelde şehir merkezlerindeki binalarında eğitim vermektedirler.
- Özel kolejlerde sınıf mevcutları devlet kolejlerine göre daha azdır.
*Eyaletlere göre farklar daha sonraki yazılarımızda incelenecektir.
