Toronto ve çevresindeki istatistiklere göre bir kredi sözleşmesine garantör/kefil olarak imza atanların yaklaşık %55’nin işin sonunda söz konusu krediyi kendi başlarına ödemek zorunda kaldıklarını biliyor muydunuz? Bu duruma yol açan bir çok sebep olsa da esas sebep kefil olan kişilerin imza atarken çok bilinçli olmamaları, ne tür bir sorumluluk altına girdiklerini bilmemeleri.
Tüm borçtan kefil de aynı şekilde sorumlu
Kanada’da kredi sözleşmelerinde borcu alan müşterinin (“Esas Borçlu”) tüm borcu kendi başına ödeyeceği düşünülüyor (ve de ümit ediliyor), ancak bu kişi bazen çeşitli sebeplerden banka veya benzeri kuruluşlardan kendi başına bu krediyi alamayacak durumda oluyor. Akraba, yakın arkadaş gibi daha güçlü, iyi durumda olan bir başka kişi de yardım amacıyla sözleşmeye “Kefil” olarak imza atıyor. Bu durumda birçoğumuz bu borcu en kötü ihtimalle %50-%50 esas borçlu beraber paylaşacağımızı düşünüyoruz, ama ne yazık ki bu inanış hiç doğru değil!
Sorumluluk açısından bakıldığında başka birisinin kredisine kefil olmak ile kefilin kendisine kredi alması arasında hiçbir fark yok. Kefil de esas borçlu ile birlikte tüm borçtan %100 sorumlu, ve esas borçlu ödeme yap(a)maz ise ödemeleri kendi üstlenmek ve devam ettirmek zorunda. Eğer kefil ödemeleri yapmayıp esas borçluyu ödemeye zorlamak isterse kendi kredi geçmişini ve skorunu doğrudan riske atmış oluyor, çünkü Equifax, TransUnion gibi kredi geçmişi takibi yapan, skor hesaplayan firmalar kefili de tamamıyla sorumlu tutuyor. Birkaç ay içinde kefil de düşük skorlu ve geçmişinde problemli ödemeleri olan bir tüketici haline dönüşüyor.
Ontario ve Toronto’da geçerli olan uygulamada kefil olunan borçlar ileride kendi ihtiyaçlarınız için gerekebilecek borçlanma kapasitenizi düşürüyor
Herşey yolunda gitse ve esas borçlu ödemelerini zamanında yapsa bile bir başka çok önemli nokta daha var. Toronto’da emlakçılar ve mortgage broker’ların da emlak alımı esnasında bu konuya çok dikkat etmeleri gerekiyor.
Diyelim ki siz bir arkadaşınıza araba kredisi için kefil oldunuz, arkadaşınız ödemelerini zamanında yapiyor ve şimdi kendiniz için bir mortgage kredisi başvurusu yapacaksınız. Bu talebi inceleyen banka hesaplamalarını yaparken kefil olduğunuz borcun da tüm sorumluluğu yine de sizdeymiş gibi düşünecek ve normalde alabileceğinizden daha düşük bir rakamı onaylayacaktır. Kefil olduğunuz araba kredisi kefilliğinden çıkma talebi yapsanız bile büyük ihtimalle krediyi veren kuruluş buna yanaşmayacaktır.
En önemli ve dikkat edilecek konu: Kendi başına ödeyemeyeceğin borca kefil olma
Başta belirttiğimiz gibi Toronto’da kefilli kredilerin %55’ini esas borçlu ödemeyemiyor ve ödeme sorumluluğu kefile kalıyor. Zaten en başta esas borçlunun kredi skorunun ve geçmişinin yeterli olmamasının ciddi ve geçerli sebepleri oluyor. Bunun ötesinde esas borçlu ve kefil arasında da ciddi probemler çıkıyor, dostluklar veya aile içi ilişkiler ciddi etkilenebiliyor. Uutmayalım ki “Dost, akraba ile ye, iç, ama alışveriş etme” atasözü de boşuna söylenmemiştir.
İşin özeti eğer kefil olacaksınız bu borcu kendiniz ödeyecekmişsiniz gibi planlamak ve bunu yapacak maddi gücünüz yoksa hiçbir şekilde böyle bir yükümlülüğün altına girmemektir.
Kanada’da Emlak Piyasasında Mortgage kredileri özelinde bakıldığında
Eğer halihazırda bir borca kefil olunmuş ise ilk yapılacak iş lisanslı bir Mortgage Broker ile konuşmak ve beraberce durumu analiz edip, ona göre bir hareket planı hazırlamak olacaktır. Tek başına atılacak yanlış bir adım sonradan çözülemeyecek başka problemler yaratabilir.
Toronto ve civarında kiralık veya satılık ev, gayrimenkul yatırımı ve mortgage hakkında bilgiye ihtiyacınız varsa aşağıdaki formu doldurabilirsiniz. Lisanslı emlak danışmanları en yakın zamanda sizinle irtibata geçecektir.
