Eski adıyla ‘implied status’, yeni adıyla ‘maintained status’ ya da Türkçe çevirisiyle ‘korunan statü’ Kanada’da ziyaretçi, çalışan ya da öğrenci statüsünde bulunan herkesin bilmesi gereken bir konu.
Kanada’da kalış sürelerini uzatmak için ziyaretçi statülerinin veya çalışma ve eğitim izinlerinin sona ermesinden önce başvuru yapan kişiler, Kanada’da ‘korunan statü’ye sahiptir. Kanada’da Korunan statü, en basit tanımıyla, ziyaretçilerin, çalışanların veya öğrencilerin, kalış sürelerini uzatma başvuruları hakkında bir karar verilinceye kadar Kanada’daki yasal göçmenlik statülerini sürdürmeye devam etmeleri anlamına gelir. Bu durum, Kanada Göçmenlik Bakanlığının (IRCC) başvuruyu sonuçlandırmasının ne kadar sürdüğüne bakılmaksızın, başvuru sahibinin izninin süresi dolmuş olsa bile Kanada’da yasal olarak ikamet etmesine izin verir.
Buna göre, IRCC’nin uzatma başvurusunu işleme koyması sırasında bir çalışan çalışmaya devam edebilir, bir öğrenci okumaya devam edebilir ve bir ziyaretçi Kanada’daki kalışına devam edebilir. Bu yazının yazıldığı gün (22 Haziran 2021) ziyaretçi statüsü uzatma başvurusu işlem süresi 164 gün, çalışma izni uzatma başvurusu işlem süresi 42 gün ve öğrenim izni uzatma başvurusu işlem süresi 50 gündü. Bu süreler dikkate alındığında korunan statü, kişilerin Kanada’daki kalışlarının, işlerinin ya da okullarının sekteye uğramaması için çok büyük bir avantaj sağlar.
Bu yazıda ‘korunan statü’ ile ilgili bilmeniz gereken 3 şeyden bahsedeceğim:
1 – ‘Korunan Statü’den faydalanabilmek için izninizin bitiminden önce uzatma başvurusu yapmalısınız
IRCC izninizin sona ermesinden en az 30 gün önce uzatma başvurusu yapmanızı önerir ama diğer taraftan teknik olarak izin süresi dolmadan 1 gün önce dahi uzatma başvurusu yapmanız mümkün. Tabii yine de son güne kadar beklemek bir takım aksiliklerle karşılaşıp başvuruyu zamanında yapamama ihtimalinden dolayı oldukça riskli. Eğer izniniz bitmişse ve siz yenileme başvurusu yapmamışsanız ‘korunan statü’den faydalanma şansınızı yitirirsiniz. Böyle bir durumda Kanada’dan ayrılmanız ya da statünüzü geri kazanmak için restorasyon başvurusu yapmanız gerekir. Restorasyon başvurusunun sonuçlanmasını beklerken bir önceki statünüzün size verdiği izinler geçerli olmaz. Burada tek istisna okul öncesi, ilkokul veya lise seviyesinde öğrenim gören çocuklar içindir. Göçmenlik ve Mülteci Koruma Yasasının A30(2) maddesi uyarınca, öğrenim izni restorasyon başvurusu yapılan bir çocuk başvurusu işlem görürken öğrenimine devam edebilir.
2 – Sahip olduğunuzdan farklı türde bir izin başvurusu yaparsanız ilk izninizin geçerlilik süresi sona erdikten sonra ilk statünüzün izin verdiği şeyleri yapamazsınız
Örneğin, çalışan statünüz sona ermeden önce Kanada’da kalmaya devam edebilmek için ‘visitor record’ başvurusu yaptınız, yani statünüzü ziyaretçi olarak değiştirme başvurusu. Çalışma izninizin bittiği günden ‘visitor record’ başvurunuzun sonuçlandığı güne kadar Kanada’da kalmanız yasal ama farklı bir statü için başvurduğunuz için çalışma izninizin bitiş tarihinde çalışmayı bırakmanız gerekir. Ancak eğer çalışma izninizin süresi dolmadan çalışma izni uzatma başvurusu yaparsanız yeni başvuru işlem görürken ilk izninizin süresi dolmuş dahi olsa o izinde belirtilen koşullarda çalışmaya devam edebilirsiniz. Bir de öğrenim izniyle ilgili örnek verelim. Diyelim ki bir sertifika ya da diploma programı bitirdiniz ve ikinci bir programa başlayacaksınız. Eğer öğrenim izniniz sona ermeden yeni program için uzatma başvurusu yaparsanız ikinci program başladığında uzatma başvurunuz sonuçlanmamış dahi olsa okulunuza başlayabilirsiniz.
3 – Korunan statü yalnızca kişi Kanada’da kaldığı sürece geçerlidir
Korunan statü, uzatma başvurunuz sonuçlanmadan Kanada’dan ayrılırsanız sona erer. Diyelim ki öğrenim izni uzatma başvurusu yaptınız ve sonuçlanmasını beklemeden Kanada’dan ayrıldınız. Dönüşünüzden önce uzatma başvurunuz onaylanmadı. Pasaportunuzda basılı geçerli bir vizeniz varsa (TRV) Kanada’ya girişinize izin verilebilir ama uzatma başvurunuz onaylanana kadar Kanada’da eğitiminize devam edemezsiniz. Ayrıca böyle bir durumda çalışamayacağınız için, sınır görevlisini (CBSA officer), yeterli maddi güce sahip olduğunuza ve bu sürede izinsiz çalışmayacağınıza ikna etmeniz gerekebilir. Böyle bir durumda görevlinin başvuruyu sistemde görememesi ihtimaline karşı yanınızda Kanada’dan ayrılmadan önce yenileme başvurusu yaptığınıza dair kanıt bulunması iyi olacaktır (başvuru yapıldıktan sonra gelen onay mektubu, başvuru ücretinin ödendiğine dair makbuzunu, vb.)
Üçüncü maddeyle ilgili önemli bir istisna var: Öğrenim izinleri dolmadan önce Kanada’da PGWP başvurusu yapan, başvuruları hakkında bir karar verilmeden önce Kanada’dan ayrılan ve Kanada’ya yeniden girmek isteyen başvuru sahipleri geçerli bir vizeyle (TRV) ülkeye geri dönebilirler ve ayrıca mezuniyet sonrası çalışma izni başvurularının sonucunu beklerken Kanada’da çalışabilirler.
(Not: Seyahat sınırlamaları devam ederken mevcut izniniz bitip uzatma başvurunuz sonuçlanmadan Kanada’dan ayrılmanız riskli olacaktır, çünkü uzatma başvurunuz dönüşünüzden önce sonuçlanmazsa geçerli bir vizeniz (TRV) olması geri dönebilmeniz için yeterli olmayacaktır.)
