Son yedi aydır Kanada gündemini meşgul eden ve ulusal tartışmaya yol açan bir konu var: Kanada ordusunda yaşanan cinsel istismar krizi. Federal düzeydeki genel seçimlere hazırlık devam ederken siyasi partilere sıkça bu kriz ile nasıl başa çıkacakları ve sistemik değişikliklere öncelik verip vermeyecekleri soruluyor.
Uzmanlar, üst düzey liderlere yönelik çok sayıda cinsel istismar iddiası üzerine hesaplaşmayı Kanada Kuvvetleri için kurumsal bir “kriz” olarak nitelendiriyor. Sorunun boyutu açık olsa da, çözümün nasıl olacağı şu an için o kadar açık değil.
Kanada hükümeti aylardır harekete geçme sözü verdi, ancak somut değişiklikler için çok az zaman çizelgesi önerdi. Global News’in, şimdi emekli olan eski savunma kurmay başkanı General Jonathan Vance hakkındaki iddiaları ortaya çıkarmasının üzerinden altı aydan fazla zaman geçti.
Kanada Ordusunda Yaşanan Cinsel İstismar
Problem Ne?
Kanada Kuvvetleri’ndeki cinsel istismar konusu yeni değil. Eski Yüksek Mahkeme Yargıcı Marie Deschamps’ın 2015’teki dönüm noktası raporu sorun kapsamını daha önce yapılmamış bir şekilde belgelese de, problem onlarca yıl öncesine dayanıyor.
Deschamps 2015’teki o raporunda, cinsel istismarı ordu genelinde “bölgesel bir salgın” olarak nitelendirmiş ve bunun kadınlar ve LGBTİ+ üyeleri için “zehirli” bir kurum kültürü sonucu ortaya çıktığını söylemişti. Özellikle, iddiaların üstler tarafından örtbas edildiği ve askeri sistemdeki güç dengesizliklerinin gücün kötüye kullanılması için uygun bir ortam yarattığı ordunun komuta zinciri yapısına dikkat çekmişti.
Deschamps, askeri cinsel istismar ile ilgili olarak bağımsız bir raporlama sisteminin oluşturulmasını istemiş ve şikayetçilerin, akranlarına veya üstlerine karşı iddiaları bildirdikleri için sıklıkla misilleme veya dışlanma ile karşı karşıya kaldıklarını belirttikleri bir sistemde ilerlemenin en iyi yolunun bu olduğunu belirtmişti.
Raporunun hemen ardından ordu, cinsel istismarı ortadan kaldırma görevinin resmi adı olan Onur Operasyonunu başlattı, ancak kısa bir süre sonra seçilen Liberal hükümet, bulgularından elde edilen temel tavsiyeyi uygulamadı.
Çözüm Ne?
Onur Operasyonu, bu yılın başlarında, ordudaki cinsel istismarları ve operasyonun sorunu çözmedeki etkisini araştıran yüksek profilli meclis komitesi çalışmalarının ortasında sona erdi.
Bu araştırmalar, Global News tarafından 2 Şubat 2021’de Vance’in iki kadın astının uygunsuz davranış iddialarıyla karşı karşıya olduğu yönündeki özel haberin ardından başlatılmış ve Vance bu iddiları reddetmişti.
İlkbaharda ifade veren tanıklar, operasyonun çok sayıda iddia ve askeri polisin üst düzey askeri liderlere yönelik soruşturmaları arasında zamanla çürüyüp gittiğini söylerken, diğer tanıklar da saflardaki erkek ve kadınlara yönelik “çifte standarda” son verilmesi gerektiğini vurguladı.
Konuyu araştıran komitelerden biri tarafından yayınlanan bir rapor, Deschamps’ın cinsel taciz iddialarını ele almak adına bağımsız bir sistem için yaptığı çağrıları yineledi.
Liderler Ne Diyor?
Ordu içerisindeki üst düzey liderlerin bile cinsel istismar krizine dahil olduğu düşünülürse bu krize çözüm bulunması için sorumluluğun orduya verilmesi durumunda orduya güvenilip güvenilemeyeceği siyasi liderler arasında tartışılıyor.
Büyük parti liderleri için bunun cevabı açıktı: Hayır, orduya krize çözüm bulma noktasında güvenilemez.
Ancak sorunu ne ölçüde çözmeyi önerdikleri değişiyor.
Liberal Parti
Liberal Lider Justin Trudeau, Savunma Bakanı Harjit Sajjan’ın reformların hızı konusunda ciddi bir incelemeyle, son yedi ay içinde hükümetinin soruna verdiği yanıtlarla ilgili sorularla karşı karşıya kaldı. Bu soruların çoğu bağımsız bir cinsel istismar raporlama sisteminin uygulanması için bir zaman çizelgesinin olmamasına odaklandı.
Trudeau bunu desteklediğini söylese de, hükümeti harekete geçmek için bir zaman çizelgesi önermedi ve bunun yerine, Nisan ayında bir plan hazırlamakla görevlendirilen eski Yüksek Mahkeme yargıcı Louise Arbour tarafından yönetilen dış incelemenin tavsiyelerini beklemeyi planladıklarını söyledi.
Bununla birlikte konunun destekleyicileri ve cinsel istismara uğrayanlar harekete geçmek için o kadar uzun süre bekleyemeyecekleri konusunda hükümeti uyarsalar bile, incelemesinin gelecek yıla kadar tamamlanması beklenmiyor.
Hükümet Lt.-Gen. Jennie Carignan’ı geçici Askeri Kurum Kültürü Başkanı olarak yeni açılan bir role atadı ve Kanada Kuvvetlerinde “bölgesel salgın” olarak tanımlanan ve kurum kültürüne işlemiş olarak görülen Kanada ordusunda yaşanan cinsel istismar krizini sonuçlandırma sözü verdi.
Hükümet ayrıca bir dizi vaat için zaman çizelgelerindeki gelişimi gösteren bir takip sistemi yayınladı.
Ancak, cinsel saldırı davalarının askeri yargı alanından çıkarılmasını tavsiye eden askeri adalet sisteminin Haziran ayındaki bir incelemesinin bulgularını kabul ettiklerini söyleseler de, bu görüşmeler için sonbaharda bir yönetim komitesinin atanacağını söylemekten başka bir plan önermediler.
Yeni Demokrat Parti
Buna karşılık, NDP Lideri Jagmeet Singh, başbakan seçilirse orduya cinsel saldırı davalarını görevdeki ilk gününde sivil yetkililere teslim etmesini emredeceğini söyledi.
Vaatlerinde daha geniş çaptaki bir plan ile ilgili olarak birkaç ayrıntı içeriyor, ancak partinin Deschamps raporunun tavsiyelerini “derhal uygulayacağını” ve orduda cinsel taciz ve saldırı için bağımsız bir gözetim mekanizması kuracağını söylüyor.
Muhafazakar Parti
Muhafazakar Lider Erin O’Toole ayrıca cinsel istismar soruşturmalarının “komuta zinciri dışındaki müfettişler tarafından yapılmasını” zorunlu kılma sözü verdi ve başbakan seçilirse Kanada Kuvvetlerinde cinsel istismar konusunda bir kamu soruşturması açacağını söyledi.
Parti vaatlerinde, Muhafazakar bir hükümet komutanların astlarının tıbbi dosyalarına erişmesini engelleyeceğini ve askeri kamu denetçisinin şu anda olduğu gibi ulusal savunma bakanından ziyade Parlamentoya hesap vermesini sağlayacağını söyledi.
Kaynak: Global News
Kapak Fotoğrafı: THE CANADIAN PRESS IMAGES/Lars Hagberg. Pictured in Trenton, Ontario on Tuesday May 11, 2021. Shared via Global News.
