İklim değişikliği ve küresel ısınmanın günümüzün en büyük sorunlarından olduğu herkesçe bilinen bir gerçek.
Dünya genelinde birçok ülkede iklim değişikliği yüzünden son yıllarda sel, orman yangınları ve kuraklık gibi doğal afetlerde artışlar görüldü.
Peki ama iklim değişikliği insanlarda görülen hastalıklar üzerinde nasıl bir etki yaratıyor? Kanada’da geçtiğimiz hafta yaşanan bir olay, küresel ısınma konusunda bir ilk niteliği taşıması sebebiyle oldukça önemli.
Kanadalı bir doktor ülkede yaşanan aşırı sıcaklar sebebiyle nefes almada zorluk yaşayan yaşlı bir hastasına tarihte ilk kez “iklim değişikliği” teşhisi koydu ve hastanın iklim değişikliğinden kaynaklanan bir acı yaşadığını açıkladı.
Ülkenin Büyük Okyanus kıyısında bulunan Britanya Kolumbiyası (British Columbia) eyaletindeki bir hastanenin acil servisinde görev yapan Kyle Merritt adlı bir doktor, 70 yaşındaki kadın hastasında solunum yollarında bir rahatsızlık tespit etti.
Zira Kanada’da geçtiğimiz temmuz ayında 50 santigrat derece gibi rekor bir sıcaklık değerleri ölçülmüş, yaklaşık 600 kişinin resmi olarak “aşırı sıcaklar” sebebiyle hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
Hastalıkların sadece semptomlarını düzeltip, sorunun köküne inmezsek, sürekli olarak geride kalırız ve tıpta ilerleme olmaz.
Doktor Kyle Merritt
Dr. Merritt söz konusu kadın hastasında astım, kalp yetmezliği ve susuzluk gibi semptomların görüldüğünü ve artan sıcaklıkların bu hastalıkların tesirini daha da artırdığını kaydetti. Dr. Merritt bu sebeplerden ötürü hastasına “iklim değişikliği” teşhisi koyduğunu söyledi.
“We’re starting to see the direct impacts of climate change on human health,” Dr Kyle Merritt told @YahooNewsAU #ClimateEmergency https://t.co/jMw0DXa6XV
— Michael Dahlstrom (@mb_dahlstrom) November 12, 2021
Dr. Merritt, “Hastalıkların sadece semptomlarını düzeltip, sorunun köküne inmezsek, sürekli olarak geride kalırız ve tıpta ilerleme olmaz.” diye konuştu.
Zengin ya da fakir, acil servislerde toplumun tüm kesimlerine baktıklarını belirten Dr. Merritt, “En yaşlısından en gencine kırılgan yapıda olan her kesimle ilgileniyoruz. Son dönemlerde insanların iklim değişikliklerinden etkilenme hassasiyetleri arttı. Bu çok endişe verici.” diye konuştu.
Kanada’da geçtiğimiz yaz mevsiminde artan sıcaklar ve meydana gelen orman yangınları sebebiyle hava kalitesinin temmuz ve ağustos aylarında normal olarak kabul edilen düzeyden 43 kat daha kötü olduğu kaydedilmişti.
‘İklim değişikliği teşhisi’, sağlık alanında bir gelişmeye vesile olur mu?
Dünyanın en eski ve en prestijli akademik tıp dergisi olan The Lancet yazarı Marina Romanello, Kanadalı doktor Merritt’in söz konusu hastaya “iklim değişikliği” tanısı koymasının çok akıllıca ve önemli bir gelişme olduğunu söylüyor.
Romanello, Euronews Green’e verdiği röportajında, “Tıp uzmanlarının ‘iklim değişikliği’nin artık insan sağlığı için bir tehlike olduğu gerçeğine görünürlük kazandırması, çok önemli bir gelişme. Bu tarz teşhisler ve bu alanda yapılan çalışmalar, iklim değişikliği sebebiyle ölenler için toplumda bir farkındalık kazandırıyor. Çünkü iklim değişikliğinin sağlık boyutunu değerlendirmemize izin verecek olan şey bu.” diye konuştu.
Bir doktorun hastasına ‘iklim değişikliği’ tanısı koyması farkındalık açısından çok akıllıca ve önemli bir gelişme.
Marina Romanello
Romanello, kendi yaptıkları bir araştırmada iklim değişikliğinin insan sağlığına etkilerinin olumsuz yönde artığına dikkat çekerek, “Elde ettiğimiz veriler dünya genelinde görülen bu hastalıkların dağılımında büyük bir adaletsizlik olduğunu gösteriyor.” dedi ve ekledi:
“Avrupa, ABD ve gelişmiş diğer ekonomilerde iklim değişikliği farkındalığı bilim insanları tarafından yönlendirilirken, Güney Amerika, Afrika, Orta Doğu ve Asya’nın ekonomisi gelişmemiş ülkelerinde bu farkındalık bazı bilinçli kesimler tarafından dile getiriliyor.”
“İnsanların sağlığını korumak için önce gezegeni korumalıyız”
Kanada’da ilk kez bir hastaya “iklim değişikliği” teşhisi konulmasının ardından Doktor Merritt ve meslektaşları ülkedeki küresel ısınma ve iklimin etkilerini araştırmak için “Dünya Sağlığı için Doktor ve Hemşireler” (DNPH) adlı tıp uzmanlarından oluşan bir çalışma grubu oluşturdu.
Doktorların hastaları üzerindeki teşhisleri ne olursa olsun bütün tıp uzmanlarının hemfikir olduğu bir konu var ki o da, “gezegenimizi iyi bir şekilde korursak, insan sağlığını da korumuş oluruz.” düşüncesi.
DSÖ: Senede en az 150 bin kişi iklim değişikliği sebebiyle hayatını kaybediyor
Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ) verilerine göre her sene dünyada en az 150 bini aşkın kişi iklim değişikliği etkileri sebebiyle hayatını kaybediyor.
1800’lü yıllarda dünyadaki sıcaklık artışı senelik 0.6 dereceyken, sanayi devriminden sonra bu oran 1.2-2 derece arasına yükseldi. DSÖ, önlem alınmazsa 2100 yılına kadar bu artışın senelik 1.4 ila 5.8 santigrat derece olacağını belirtiyor.
İklim krizi şu anda sağlık sorunlarına yol açsa da uzmanlar aşırı kuraklık, orman yangınları ve sel felaketleri sonrası tarım ve hayvancılığı olumsuz yönde etkilendiğini ve yakın gelecekte insanlığın gıda sorunuyla karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor.
