Ontario Başbakanı Doug Ford, Washington, D.C.’de Beyaz Saray’da yapılacak önemli bir görüşme için yola çıkarken, ABD’ye enerji ihracatına vergi koyma veya kesme tehdidi hala masada duruyor. Bu hamle, yüksek riskli görüşmenin ardından yeniden gündeme gelebilir.
Ford ve ekibi, Perşembe günü ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile bir araya gelmek için Washington’a gidiyor. Bu görüşme, iki ülke arasındaki ticaret gerilimini yatıştırabileceği gibi yeniden alevlenmesine de neden olabilir.
Ticaret Savaşında Son Hamleler
Görüşme, hareketli bir haftanın ardından gerçekleşiyor. Ontario, ABD’ye ihraç ettiği enerjiye %25 ek ücret uyguladı. Buna karşılık Trump, Salı günü çelik ve alüminyum vergilerini %50’ye çıkarma tehdidinde bulundu. Trump’ın ekibi, Ford’un enerjiyi kesme tehdidini “aşırı ve hakaret edici” olarak nitelendirdi ve Kanada’ya ekonomik misilleme sözü verdi.
Saatler sonra, Lutnick Ford’u arayarak Beyaz Saray’a davet etti. Ford, bu daveti bir “zeytin dalı” olarak nitelendirdi ve görüşmeyi kolaylaştırmak için enerji ek ücretini askıya aldı. Trump da çelik ve alüminyum vergilerini %50’den dünya genelinde uygulanan %25’e düşürdü.
Ancak Trump, Ford’u bir yandan “güçlü bir lider” olarak nitelendirirken, diğer yandan Ontario’nun “küçük tehdidini” küçümsedi. Lutnick ise Ford’un “hatasını anladığını ve geri adım attığını” iddia etti.
Ford’un Riskli Hamlesi
Ontario hükümetinden üst düzey bir kaynak, Ford’un ek ücreti askıya alarak ve değişken bir Beyaz Saray’da Lutnick ile görüşerek “risk aldığını” kabul etti. Kaynak, bu riskin, Ontario’nun otomotiv gibi sektörlerini tehdit eden ekonomik yaptırımların kaldırılıp kaldırılamayacağını görmek için değerli olduğunu söyledi.
Ford, Salı günü yaptığı açıklamada, görüşme davetini reddetmenin “yapabileceği en kötü şey” olacağını belirtti. Hükümet kaynağı, görüşmenin sonuçsuz kalması durumunda Ontario’nun haftanın başındaki durumuna döneceğini vurguladı. Ancak, enerji ek ücreti ve kesinti tehdidinin, görüşmenin seyrine bağlı olarak yeniden gündeme gelebileceği belirtildi.
Kaynak, Ford’un ekibinin görüşmeden Kanada’nın çelik ve alüminyum vergilerinden muaf tutulması ve daha yakın bir ticaret ilişkisi kurulması yönünde bir yol bulunduğu izlenimiyle ayrılması durumunda, enerji ek ücretinin askıda kalabileceğini söyledi. Görüşme olumsuz geçerse, Ford’un ek ücreti yeniden uygulamaya koyabileceği ifade edildi.
Ontario’nun Enerji Ek Ücreti Nasıl Çalışıyor?
Ontario, Michigan, Minnesota ve New York’a sattığı enerjiye %25 ek ücret uygularsa, Bağımsız Elektrik Sistemi Operatörü’nü (IESO) bu ücreti yeniden eklemesi için talimat vermesi gerekecek. Hükümet, bu ücretin günde ortalama 400.000 CAD gelir sağlayacağını belirtti. Toplanan paraların Ontario’daki ailelere ve işletmelere harcanacağı açıklandı, ancak bunun nasıl yapılacağı henüz netleşmedi.
Enerji Bakanlığı’ndan bir kaynak, ücretten elde edilen gelirlerin harcanması için yasa çıkarılması gerekip gerekmediği konusunda çalışmaların sürdüğünü söyledi. Kaynak, bu sorunun acil olmadığını, çünkü ek ücretin yalnızca IESO’nun piyasayı aylık olarak dengelemesi sırasında toplanacağını belirtti. Bir sonraki dengeleme tarihi ise Nisan ortası.
Enerji Kesintisi Nasıl Gerçekleşir?
Ontario, ABD’ye enerji satışını keserse, kendi elektrik şebekesinde sorun yaşamamak için enerji üretimini azaltması gerekecek. Elektrik şebekesi, suyla dolu bir boru ağına benzer. Sisteme giren elektriğin gidecek bir yeri olmazsa, aşırı ısınma ve en kötü durumda kesintiler yaşanabilir. Bu nedenle, Ontario enerji kesintisine giderse, önce doğal gaz santrallerini kapatacak, ardından hidroelektrik üretimini azaltacak. Aşırı düşük talep durumunda rüzgar türbinleri de devre dışı bırakılabilir.
Sonuç: Ticaret Savaşında Kritik Görüşme
Doug Ford’un Washington ziyareti, ABD ile Kanada arasındaki ticaret savaşında yeni bir sayfa açabilir. Enerji ek ücreti ve kesinti tehdidi, Ford’un elindeki önemli kozlar olarak duruyor. Görüşmenin sonucu, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geleceğini belirleyebilir. Kanadalılar, Ford’un bu hamlesinin sonuçlarını merakla bekliyor.
