ABD Başkanı Donald Trump, diğer ülkelere yönelik ticaret tehditleri kapsamında, Kanada da dahil olmak üzere çelik ve alüminyum ithalatlarına %25’lik tarifeler getireceğini Pazartesi günü açıkladı. Bu hamle, Trump’ın 2018’de Kanada’ya uyguladığı çelikte %25 ve alüminyumda %10 tarifelerden sonra gelen ikinci büyük adım. O dönem uygulanan tarifeler yaklaşık bir yıl sürdü.
Tarifeler yürürlüğe girerken Kanada’nın ABD ile çelik ve alüminyum ticaretine dair bilinmesi gereken önemli detaylar var.
Kanada-ABD Çelik Ticaretinin Durumu
ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Kanada, ABD’ye çelik ihracatında bir numaralı ülke. Geçtiğimiz ay sınırdan yalnızca yaklaşık 566.000 metrik ton çelik gönderildi. Kanada Çelik Üreticileri Derneği’ne göre, iki ülke arasında yıllık toplam çelik ticareti yaklaşık 20 milyar dolar değerinde gerçekleşiyor; ABD’ye yapılan ithalatın %40’ı yalnızca Kanada’dan geliyor. Amerikan Demografi Bürosu ve Amerikan Demir-Çelik Enstitüsü verilerine göre, geçen yıl ABD’ye Kanada’dan net 6.6 milyon ton çelik ithal edildi; bu rakam, Brezilya’nın yaklaşık 4 milyon ton, Meksika’nın ise 3.5 milyon ton ithalatıyla kıyaslandığında öne çıkıyor.
Kanada-ABD Alüminyum Ticaretinde Önemli Noktalar
Kanada’da 9.500’den fazla alüminyum işçisi çalışıyor. Kanada Alüminyum Derneği’ne göre, alüminyum sektörü yalnızca ABD ekonomisine 200 milyar dolardan fazla ekonomik çıktı sağlıyor. ABD, çelikten daha fazla alüminyum ithal ediyor ve ithal edilen alüminyumun büyük çoğunluğu Kanada’dan geliyor. Geçen yıl Kanada, ABD’ye 3.2 milyon ton alüminyum ihraç etti; bu rakam, ABD’ye toplam alüminyum ithalatının, sonraki dokuz ülkenin toplamından iki kat daha fazlasını oluşturuyor. ABD Alüminyum Derneği, ABD hurda alüminyumunun %90’ının Kanada veya Meksika kaynaklı olduğunu belirtiyor. ABD’nin metal ihtiyacını tamamen yerli üretimle karşılaması, onlarca yıl ve milyarlarca dolarlık yatırım gerektirecektir.
Hangi Sektörler Etkilenecek?
Uzmanlar, çelik ve alüminyum kullanan neredeyse her sektörün bu tarifenin etkisinde kalacağını söylüyor.
• Ev Aletleri ve Üretim:
Toronto Üniversitesi İşletme Yönetimi Profesörü Opher Baron, “Evlerimizde kullandığımız birçok cihaz çelikten üretiliyor. Üretim tesisleri ve makineler de çelikten yapıldığı için, bu alanda maliyetler artacak,” diyor.
• Otomotiv, İnşaat ve İçecek Sektörü:
Otomobil üreticileri, inşaat firmaları ve hatta içecek üretimi yapan şirketler, çelik ve alüminyumun kullanımından doğrudan etkilenebilir. Philippe Pourreaux, PwC Kanada’dan bir ortak olarak, “Çelik, binalardan köprü ve okullara kadar pek çok üründe kullanılıyor. Örneğin, soda ve bira ambalajlarında alüminyum tercih ediliyor,” şeklinde açıklama yaptı.
Toplumsal ve Bölgesel Etkiler
Ontario Başbakanı Doug Ford, tarifeleri sert bir şekilde eleştirerek, Ontario’nun “sert bir şekilde tepki vereceğini” belirtti. Ontario, ülke çelik üretiminin yarısından fazlasını (yaklaşık %70-80) üretiyor; Hamilton’daki ArcelorMittal Dofasco, Hamilton ve Nanticoke’deki Stelco ve Sault Ste. Marie’deki Algoma Steel gibi büyük çelik fabrikaları Ontario’da yer alıyor.
Quebec, Kanada alüminyum üretiminin neredeyse %90’ını gerçekleştiriyor. Bir alüminyum tarifesi, sadece üretim tesislerini değil, bu tesisler etrafında kurulmuş toplulukları da etkileyebilir. McGill Üniversitesi’nden James McGill Sandıraç (Saibal Ray) “Bu tür fabrikaların bulunduğu kasabalarda, restoranlar, nakliye araçları ve diğer hizmetler de etkilenebilir. İşten çıkarma olasılığı düşük olabilir; ancak, şirketler ABD’ye yatırım yaparak veya genişleme planlarını iptal ederek yeni iş fırsatlarını kaçırabilir,” diyor.
Trump’ın Tarife Gerekçesi ve Stratejisi
Trump, bu sefer tarifeleri uygularken ulusal güvenlik gerekçelerini öne sürdü. Ticaret danışmanı Peter Navarro, “Çelik ve alüminyum tarifeleri, yabancı dumping’i durduracak, yerli üretimi artıracak ve Amerika’nın çelik ve alüminyum sektörlerini ulusal güvenliğin bel kemiği haline getirecek,” dedi. Navarro, bu hamlenin sadece ticaret meselesi olmadığını, kritik sektörlerde ABD’nin yabancı ülkelere bağımlılığını azaltmayı hedeflediğini belirtti.
Oysa bazı uzmanlar, Trump’ın “America First” (Önce Amerika) politikası ve pazarlık taktiği olarak bu tarifeleri kullandığını düşünüyor. Baron, “Trump, hızla hareket etmesi gereken büyük bir yönetimdeyken, standart işleyişin yavaş ilerlediğini göz önüne alarak bu tehditleri erken ortaya koyuyor ve diğer ülkelerden tepki almayı umuyor,” şeklinde yorum yaptı.
Sonuç
Trump’ın Kanada’ya yönelik yeni %25’lik çelik ve alüminyum tarifeleri, iki ülke arasındaki derin ticari ilişkiler ve stratejik bağlantılar üzerinde büyük etkiler yaratabilir. Hem çelik hem de alüminyum ticareti, Kanada ekonomisi için hayati önem taşırken, bu sektörlerdeki fiyat artışları ve yatırım kararları, ABD tüketicileri ve yerli üreticiler üzerinde uzun vadeli sonuçlar doğurabilir. Tarifenin uygulanması, otomotivden inşaata, ev aletlerinden ambalaj sektörüne kadar pek çok alanı etkileyerek, bölgesel ekonomilere de yansıyacaktır.
