Uluslararası Hukuk Çiğneniyor Mu?
Vancouver merkezli The Metals Company, BM’nin denetimindeki Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi’ni (ISA) atlayarak, ABD hükümetinden derin deniz madenciliği izni talep etti. Bu hamle, okyanus ekosistemini korumak için onlarca yıldır süren küresel düzenlemeleri tehdit ediyor.
Krizin Perde Arkası: Şirketin İddiaları ve Tepkiler
🔍 The Metals Company’nin Savunması
- “ISA’nın madencilik kurallarını belirlemede yavaş kalması” nedeniyle ABD’ye başvurduklarını açıkladılar.
- ABD’nin ISA üyesi olmamasını kullanarak, uluslararası sularda madencilik yapma hakkı olduğunu iddia ediyorlar.
- NOAA (ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi) ile görüşmelerin sürdüğünü belirttiler.
⚖️ Uluslararası Hukuk Uzmanları Ne Diyor?
- Duncan Currie (Derin Deniz Koruma Koalisyonu):
“ABD’nin bu izni vermesi, uluslararası hukukun ciddi şekilde ihlali olur.” - Greenpeace Temsilcisi Louisa Casson:
“Bu hamle, ISA’ya karşı bir tehdit niteliğinde. Okyanuslar insanlığın ortak mirasıdır.”
Derin Deniz Madenciliği Neden Tartışma Yaratıyor?
🌊 Riskler
- Biyolojik Çeşitlilik Kaybı: Derin okyanus canlıları henüz keşfedilmeden yok olabilir.
- Toz Fırtınaları: Madencilik faaliyetleri, deniz tabanında geri dönüşü olmayan hasara yol açabilir.
- Küresel İklim Dengesi: Okyanus tabanı, karbon depolama açısından kritik öneme sahip.
💡 Şirketlerin Savunması
- “Karadaki madencilikten daha az zararlı” iddiası.
- Elektrikli araç pilleri için kritik mineraller (kobalt, nikel, manganez) çıkarılacak.
Küresel Tepkiler: Kimler Karşı Çıkıyor?
🚫 Moratoryum Destekçileri
- 30+ Ülke (Kanada, Fransa, Almanya dahil)
- Büyük Şirketler: Volvo, BMW, Google, Samsung gibi devler “okyanus minerallerini kullanmayacağız” taahhüdü verdi.
📢 Bilim İnsanları Uyarıyor:
- Emily Jeffers (Biyolojik Çeşitlilik Merkezi):
“Derin okyanus, henüz okumadığımız kitaplarla dolu bir kütüphane gibi. Madencilik, bu kütüphaneyi yakmaya eşdeğer.”
ISA’nın Rolü ve ABD’nin Konumu
- ISA, 1994’ten beri uluslararası sulardaki madenciliği düzenliyor.
- 165+ ülke tarafından tanınıyor, ancak ABD anlaşmaya taraf değil.
- The Metals Company, ABD’nin bu durumunu kendi lehine kullanmaya çalışıyor.
Sonuç: Okyanusların Geleceği Tehlike Altında Mı?
The Metals Company’nin bu hamlesi, küresel çevre düzenlemelerini hiçe sayarak kâr odaklı bir adım olarak görülüyor. ABD’nin vereceği yanıt, derin deniz ekosisteminin kaderini belirleyebilir.
“Okyanuslarımız, şirketlerin kâr hırsına kurban edilemez. 🌍✋ #DeepSeaMining”
